Kardiyomiyopati nedir? Tipleri nelerdir? Tedavi mümkün müdür?
Kardiyomiyopati kalp kaslarının hastalığıdır. Kalp kasının aşırı kalınlaşması veya tam tersi olarak ileri derecede incelmesi nedeniyle çalışmaması yani kalbin kasılmasının bozulması ve kalp yetmezliği tablosunun meydana gelmesidir.
Kardiyomiyopatiler ani ölüm riski taşımaktadır , bu nedenle tanı konulması ile birlikte hemen tedaviye başlanması şarttır.
Kardiyomiyopatiler genel olarak dört alt gruba ayrılır:
- Hipertrofik kardiyomiyopati (Kalp duvarının kalınlaşması ile olan)
Bu tipte kalp duvarındaki kalınlaşma çoğunlukla doğuştandır ve genetik olarak ailede de mutlaka vardır. Kalp duvarında ileri derecede kalınlaşma vardır ve özellikle kanın kalpten atılmasındaki kasılma sırasında kalp içindeki boşluk azalır ve kanın çıkış yolu daralır, bu da ani ölüm sebebi olabilen tehlikeli bir durumdur. Genellikle ergenlik döneminden itibaren şikayetler olmaya başlar ve çarpıntı, yorgunluk, bayılma, nefes darlığı gibi belirtilerle ilk olarak kendini gösterir.
Bu hastalarda ani ölüm riskini arttıran durumlar.
- Ailede kalp nedenli ani ölüm
- Bayılma
- Kalp duvar kalınlığının ileri düzeyde artışı (bu ölçümü ekokardiyografi ile kardiyolog yapmalıdır)
- Hareketle birlikte (yürüyüş, koşma, spor, egzersiz ile) ani tansiyon düşmesi
- Ritm bozuklukları olması
Bu durumlardan bir tanesi bile yaşandıysa acilen bir kardiyoloji hekimine gitmeli ve ekokardiyografi yaptırmalısınız.
Risk taşıyan kişilerde kalp içi şoklama cihazları (ICD) yerleştirilmesi gerekir. Kalbin çıkış yolunda daralmaya yol açan durum bazen ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Eğer ilaç tedavisi yeterli olmazsa, kalınlaşan bölge anjiyografi yöntemi ile veya ameliyatla inceltilip daralma ortadan kaldırılabilir.
- Dilate Kardiyomiyopati (Kalp Duvarının İncelmesi ve Kalbin Genişlemesi İle Olan)
Dilate kardiyomiyopati kalbin genişlemesi, duvarlarının incelmesi ve bunun sonucu olarak da kalbin kasılmasının bozulması ve kalp yetersizliği ile kendini gösteren bir durumdur.
Bu hastalığın birçok nedeni olabilir: Daha önce geçirilmiş kalp krizi, ileri derecedeki kalp kapak bozuklukları, tedavi edilmemiş ritm bozuklukları veya daha sık görülen bir neden de doğuştan yani genetik olmasıdır.
Bu hastalık, kendini halsizlik, çabuk yorulma, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı ve gece uykudan nefes darlığı ile uyanmak şeklinde gösterir. Bu hastalıkta hayatı tehdit eden ritm bozuklukları görülebilir ve ani ölüm sebebi olabilir.
Hastaların tedavisi kardiyoloji hekiminin önerdiği başta idrar sökücü olmak üzere bazı ilaçlarla mümkün olabilir. Eğer hastalığın derecesi ileri ise, daha doğrusu kalp yetersizliği bulguları ilerliyor ve ilaç tedavisi ile toparlamıyor ise o zaman kalp içi cihaz yerleştirme işlemi gereklidir. ICD ve CRT adı verilen iki tip cihaz, kalp pili uygulamasına benzer şekilde küçük bir operasyonla cilt altına yerleştirilir ve cihaza ait olan kablolar da ana damar içerisinden kalbin içerisine gönderilir. Bu tedavilere rağmen dirençli olan ve kalp yetersizliği düzelmeyen veya daha da kötüye giden hastalar için son seçenek kalp naklidir. Maalesef bu hastalık zor ve hayatı tehdit eden bir hastalıktır.
- Aritmojenik Sağ Ventrikül Kardiyomiyopatisi
Kalbin özellikle sağ karıncık bölgesinin uç kısmında belirgin yağlı bir birikim olması ile kendini belli eder. Özellikle sağ kalp yetersizliği ile kendini gösterir yani hastalarda bacaklarda ve ayak bileklerinde ödem, karında şişme, halsizlik, yürüyememe , çarpıntı gibi şikayetler olur. Sebebi genetik yani doğuştandır. Kalbin sağ tarafındaki yağlı birikim kardiyolog tarafından ekokardiyografide ve kalp manyetik rezonans (MR) incelemede tespit edilir.
Bazı durumlar yüksek riskli kabul edilmektedir. Bu durumlar:
- Ailede birinci derece akrabalarda (anne, baba veya kardeşlerde) kalp durması ve ani ölüm hikayesi
- Kişinin daha önceden ani kalp durmasına bağlı şuur kaybı yaşamış olması
- Ritm bozukluğu ilaçlarının alınmasına rağmen ritm bozukluğunun devam ediyor olması
Bu yüksek riskli durumlar var ise ilaç tedavisi yeterli olmaz, ICD denilen pilin takılması gereklidir. Çok ciddi vakalarda kalp nakli dışında bir çözüm yoktur.
- Restriktif Kardiyomiyopati:
Nadir bir kalp kası bozukluğudur. Karıncıkların duvarları aşırı sertleştiği için kalbin gevşemesi bozulmuştur, kalbin kasılmasında sorun yoktur. Gevşemesi kısıtlandığı için kanın kalp içerisine doluşu azalmıştır ve her iki kulakçık belirgin olarak genişlemiştir. Hastalığın ilk aşamalarında hastalarda herhangi bir şikayet olmaz. Fakat ileri aşamalarda vücutta ödem (bacaklarda, iç organlarda şişlik), akciğer basıncında artışa bağlı nefes darlığı, karın zarında su toplanmasına bağlı asit denilen belirgin ve rahatsız edici karın şişliği görülür. Ne yazık ki bu hastalığın da tedavisi ilaçlarla mümkün olmamaktadır, ilaçlar ancak geçici bir süre rahatlama sağlayabilir. Kalıcı ve tek tedavi kalp naklidir.
